Historia
Miasto Giżycko (niem. Lotzen) powstało jako osada wokół
zamku Krzyżackiego, wybudowanego w około 1340 roku, w miejscu dawnego grodu Prusów.
Jej mieszkańcy trudnili się głównie bartnictwem. Miejscowość prawa miejskie otrzymała
15 V 1612 roku, a pierwszym burmistrzem zostaje Paweł Rudzki.
Zamek zbudowany został za panowania Wielkiego Mistrza Winrich'a
von Kniprode. Umiejscowiono go w punkcie strategicznym - na przesmyku
miedzy jeziorami Niegocin i Kisajno. Służył jako rezydencja prokuratora
zakonnego. Był to dom mieszkalny z prostokątnym dziedzińcem, otoczony murem.
Zamek został zniszczony podczas ataku Litwinów pod wodza księcia Kiejstuta,
wkrótce jednak ponownie odbudowany przez Krzyżaków. Wojna trzynastoletnia przyniosła
zarówno zamkowi jak i osadzie liczne zniszczenia. Po sekularyzacji w 1525 roku
zamek staje się siedzibą starosty książęcego. W latach 1613-1614 przebudowano
go w stylu renesansowym. W wieku XVII zamek staje się własnością prywatną. Nowy
właściciel dobudowuje dwa skrzydła z przeznaczeniem gospodarczym (które w tym samym
wieku strawił ogień) oraz budynek z niewielką cylindryczną wieżą, zniszczoną w
1945 roku. W XIX wieku rozebrano część zamku, pozostawiając jedynie jedno czteropiętrowe
skrzydło mieszkalne z dwuspadowym dachem oraz piwnicą o sklepieniu krzyżowym, i
w tej formie pozostał do dziś. Zamek gościł w swoich murach miedzy innymi gen. Dąbrowskiego
i jego oficerów w 1807 r. Tu znaleźli nocleg budowniczowie Kanału Giżyckiego, służył
także jako kwatera komendantów twierdzy Boyen. Obecnie pozostałości zamku są w złym
stanie technicznym, nie są restaurowane.
W średniowieczu dzieje miasta są nieodłącznie związane z
zamkiem. W roku 1613 zbudowano ratusz miejski. W 1657 Giżycko zostaje
zaatakowane i spalone przez Tatarów. Wiek XVIII przyniósł miastu serie klęsk: w
latach 1709-1711 zdziesiątkowane przez zarazę i nieurodzaje, a w 1756 i 1786
strawione przez wielkie pożary.
W latach 1843-1851 w Giżycku wybudowano Twierdze Boyen, której
nazwa pochodzi od nazwiska pruskiego ministra wojny gen. von Boyena. Obiekt składa
się z licznych budowli rożnego przeznaczenia oraz wielu kilometrów murów i wałów.
Przyniosło to rozwój miastu, ze względu na roboty publiczne przy budowie
twierdzy. W 1914 roku była bezskutecznie oblegana przez Rosjan. Po wojnie
odrestaurowana i przystosowana do celów turystycznych.
Dalszy rozwój miasta przyspiesza dotarcie kolei żelaznej w
1868 roku oraz inwestycje komunalne na początku XX wieku. Pod koniec XIX i w XX
wieku miasto, ze względu na otoczenie jezior, znane było jako kurort nad
jeziorami (dziś jeziora zajmują 26% powierzchni miasta).
W XIX i XX wieku Giżycko było również jednym z ośrodków
walki o polskość Warmii i Mazur.
W 1945 roku ludność miejska zostaje całkowicie ewakuowana
i po wkroczeniu Wojsk Radzieckich 26 stycznia 1945 roku rozpoczyna się
zasiedlanie miasta przez Polaków. Do końca wojny polska nazwa miasta brzmiała
Lec, a po wojnie została zmieniona na część Gustawa Gizewiusza - propagatora języka
polskiego w Prusach.
W 1910 roku Giżycko liczyło sobie 6962 mieszkańców, w roku
2000 - 30 tysięcy.
W mieście znajdują się także
inne zabytki jak: kościół ewangelicki z 1827 roku, zbudowany w stylu
klasycystycznym, most obrotowy z polowy XIX wieku, a także dziewiętnastowieczne
kamienice.
Zobacz również: Stare pocztówki
|