Hel (niem. Hela) występuje w dokumentach duńskich już w 1198 roku, ale powstanie osady w miejscu dzisiejszego miasta ocenia się na znacznie wcześniej. Jednak ze względu na rodzaj podłoża i rozmywanie go przez morze nie udało się odnaleźć żadnych śladów.

    Kroniki duńskie z 1219 roku mówią o osadzie z przywilejami miejskimi na prawie lubeckim pod rządami księcia pomorskiego Świętopełka II. Nie zachowały się dokumenty potwierdzające prawa miejskie Helu, ale zachowały się przekazy mówiące o traktowaniu osady na prawie lubeckim, co mogło oznaczać posiadanie statusu miasta.

    W 1308-1309 Hel zostaje podbity przez Zakon Krzyżacki. Krzyżacy prawdopodobnie zniszczyli wszelkie dokumenty związane z posiadaniem Helu przez książąt pomorskich. W 1351 roku założono tu Bractwo św. Katarzyny. W 1378 wielki mistrz zakonu Winrich von Kniprode odnawia akt lokalizacyjny miejscowości. W tym czasie mieszkańcy trudnili się głównie połowem, a wszelkie inne towary przywożono z pobliskich miast. Prowadzono tu również karczmy, ponieważ do miasta często zawitywali żeglarze z różnych stron. Istnieją również przekazy świadczące o mniej uczciwych metodach pozyskiwania korzyści przez mieszkańców półwyspu, szczególnie, że ziemie te stanowiły znakomite schronienie dla wszelkiego rodzaju rzezimieszków.

    W 1417 roku w Nowym Helu (położonym około 1,5 km na wschód od starego) wybudowano kościół św. Piotra - patrona rybaków. Świątynia istnieje do dziś, lecz pełni rolę Muzeum Rybołówstwa. Tajemnica pochłonięcia przez morze "Starego Helu" (lub niem. "Alte Hela") nie jest do dziś do końca wyjaśniona - do dziś budzą sensacje stare podania i legendy o mieście nazywanym również "Polską Atlantydą".

    Hel zyskał na wartości militarnie w czasie wojny trzynastoletniej 1454-1466. Na mocy układu z 14 marca 1454 roku, Hel podporządkowany był Gdańskowi. Powstały tu fortyfikacje, powstał tu port wojskowy, kontrolowano i prowadzono walki z wszelkimi jednostkami wrogów.

    W 1524 zaczęły tu docierać informacje o nowym ruchu w chrześcijaństwie - luteranizmie. Po roku od dotarcia z Gdańska nowego trendu powstała tu gmina luterańska. W 1526 roku do Gdańska przybył król Polski Zygmunt Stary i wraz ze zmianami ustrojowymi tego miasta w jego granice włączona jest część Półwyspu Helskiego. Tak więc Hel na długie lata został podporządkowany dla Gdańska i zarządzany przez jednego z jego burmistrzów. Zmiana ta wpłynęła niekorzystnie dla Helu: główną profesją jego mieszkańców stawało się rybołówstwo, a przede wszystkim stale malała liczba jego mieszkańców. Od roku 1526 do 1593 liczba mieszkańców zmniejszyła się z 640 do 445. W 1570 spłonął najstarszy helski kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, położony około 1500 metrów od centrum dzisiejszego Helu. Wokół tego kościoła znajdowało się pierwotnie centrum osady z ratuszem, szpitalem i placami targowymi. Lecz w skutek sił natury centrum to przenosiło się z czasem w kierunku centrum dzisiejszego.

    Wiek XVIII nie zaczął się pomyślnie dla Helu: w 1709 roku wybuchła epidemia dżumy i zmarło 225 osób. W 1734 roku osada znalazła się pod ostrzałem floty rosyjskiej, ponieważ była częścią Gdańska, gdzie przebywał król Polski Stanisław Leszczyński. W 1741 i 1771 roku Hel został znacznie zniszczony przez sztormy. W 1777 książę Fryderyk Maklemburski wydał zakaz używania modlitwy o "błogosławiony brzeg", co oznaczało zarówno dobry połów, jak i majątek pozyskany z rozbitych okrętów.

    W wyniku II Rozbioru Polski w 1793 roku Hel przechodzi do Prus. W 1807-1814 Hel wchodzi w skład Wolnego Miasta Gdańsk ustanowionego przez Napoleona Bonaparte. W 1825 roku wybudowana zostaje tu latarnia morska, istniejąca do dziś. W 1872 roku Hel zdegradowano do wsi, co było rozwiązaniem racjonalnym ze względu na wielkość okolicznych wsi. W 1887 roku Hel znalazł w się w nowo utworzonym powiecie puckim. Koniec wieku XIX to rozwój Helu: w latach 1892-1893 zbudowano tu nowoczesny port rybacki oraz pasażerski, a także powstał tu dom letniskowy dzięki czemu miasteczko stało się od 1896 również oficjalnie "Kąpieliskiem Bałtyckim".

    Na mocy Traktatu Wersalskiego Hel znalazł się w granicach Polski. 10 lutego 1920 roku odbyła się tu symboliczna uroczystość - zaślubiny Polski z morzem. W 1936 roku, na mocy dekretu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, częściowo ograniczono dostęp do miasta i półwyspu - zbudowano tam "Rejon Umocniony Hel" - strategiczny punkt obronny. Restrykcje te ograniczono dopiero w roku 1996. Po agresji Niemiec 1 września 1939 Hel zasłynął jako jeden z bohatersko i długo broniących się obszarów Polski - skapitulował 2 października 1939. Tutejszy garnizon liczył wtedy niespełna 3000 żołnierzy. Hel został ponownie wyzwolony dopiero 10 września 1945 roku.

    Po zakończeniu wojny Hel stale się rozwijał nie tylko jako port rybacki, ale również jako jeden z najpopularniejszych polskich kurortów. W wyniku tego w roku 1963 Hel odzyskał prawa miejskie.

   Zobacz również: Stare pocztówki